Thực phẩm chức năng (TPCN) là cụm từ không mấy xa lạ đối với tất cả chúng ta. Tuy nhiên vẫn nhiều người còn chưa hiểu rõ thực phẩm chức năng là gì và chúng mang đến lợi ích gì cho sức khỏe của chúng ta. Nếu vậy hãy tìm hiểu ngay qua bài viết thực phẩm chức năng là gì và vai trò chủ yếu đối với cơ thể qua bài viết dưới đây của Nature Pharma nhé!
Định nghĩa thực phẩm chức năng là gì?
Thực phẩm chức năng được ra đời lần đầu tiên ở Nhật Bản vào năm 1980 và được chứng minh rằng chúng đem lại nhiều lợi ích trong việc cải thiện sức khỏe toàn diện cho cơ thể của con người.
TPCN có tác dụng tốt với sức khỏe bằng việc bổ sung vitamin, khoáng chất, men vi sinh hoặc thực phẩm bổ sung chất xơ. Sử dụng thực phẩm chức năng giúp cung cấp đầy đủ các dưỡng chất tương tự như trong trái cây, rau, quả hạch, hạt và ngũ cốc mang lại. Chúng được bổ sung vào chế độ ăn uống của bạn để cải thiện sức khỏe và làm giảm nguy cơ gặp các bệnh do thiếu chất như: Loãng xương, viêm khớp, các bệnh da liễu,…Thông thường, thực phẩm chức năng được chia làm 2 dạng là TPCN thông thường và TPCN biến đổi.
Dưới đây là một số ví dụ về TPCN thông thường:
Trái cây: quả mọng, kiwi, lê, đào, táo, cam, chuối
Rau: bông cải xanh, súp lơ trắng, cải xoăn, rau bina, bí xanh
Các loại hạt: hạnh nhân, hạt điều, quả hồ trăn, hạt macadamia, hạt Brazil Hạt giống: hạt chia, hạt lanh, hạt gai dầu, hạt bí ngô
Các loại đậu: đậu đen, đậu xanh, đậu xanh, đậu lăng
Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, lúa mạch, kiều mạch, gạo lứt, couscous
Hải sản: cá hồi, cá mòi, cá cơm, cá thu, cá tuyết
Thực phẩm lên men: tempeh, kombucha, kim chi, kefir, dưa cải bắp
Các loại thảo mộc và gia vị: nghệ, quế, gừng, ớt cayenne
Đồ uống: cà phê, trà xanh, trà đen
Dưới đây là một số ví dụ về TPCN biến đổi: nước trái cây tăng cường, các sản phẩm từ sữa tăng cường (sữa và sữa chua), các loại sữa thay thế (hạnh nhân, gạo, dừa, sữa hạt điều), ngũ cốc tăng cường (bánh mì và mì ống)…
Phân loại TPCN
Theo bản chất cấu tạo và tác dụng mà người ta chia TPCN ra thành các nhóm, mỗi nhóm có một vai trò riêng:
Nhóm thứ nhất: Đây là những loại TPCN có tác dụng chống oxy hóa như vitamin C, E, Betacaroten, kẽm vi lượng, các sản phẩm từ hạt nho… Nhóm này có tác dụng giúp cho cơ thể phá hủy các gốc tự do, các tác nhân oxy hóa,nâng cao sức khỏe, phòng chống bệnh tật.
Có khoảng hơn 100 chứng bệnh có nguyên nhân sâu xa từ sự mất cân bằng giữa các yếu tố tấn công và bảo vệ của hệ thống oxy hóa trong cơ thể. Tác động mạnh mẽ của các gốc tự do nguồn gốc oxy là các bệnh viêm nhiễm, bệnh bỏng, vết thương lâu lành, bệnh tim mạch… Chính vì thế, nhómTPCN thứ nhất này là nhóm chiếm số lượng lớn được sử dụng khá rộng rãi trong cộng đồng.
Nhóm thứ hai: Là nhóm thực phẩm chức năng có tác dụng thay thế, bổ sung các nội tiết tố ở cả nam và nữ. Ở nam giới, chúng có tác dụng làm tăng sinh lực ở đàn ông. Ở nữ giới, các sản phẩm này có tác dụng hạn chế tối đa các triệu chứng bất lợi về thần kinh, xương khớp… nhất là tăng cường hóc-môn nữ ở những phụ nữ có tuổi, giúp họ sống vui hơn, khỏe hơn, kéo dài tuổi thanh xuân.
Nhóm thứ ba: Đây là những thực phẩm chức năng mang tính thích nghi sinh học như các loại sâm, đông trùng hạ thảo, sữa ong chúa… có tác dụng tăng cường sức khỏe, tăng sức đề kháng…
Nhóm thứ tư: Đây là nhóm những TPCN có tác dụng tăng cường chính khí, tăng cường miễn dịch, phòng chống ung thư… Ví dụ như các sản phẩm có nguồn gốc từ cúc nhím của Mỹ, sụn và dầu gan cá mập, nấm linh chi, xạ đen, xạ linh, chiết xuất Fucoidan từ tảo nâu…
Nhóm thứ năm: Nhóm sản phẩm có tác động lên hệ thần kinh, chống stress như cây kawa, nữ lang…
Nhóm thứ sáu: Là các vitamin, axit amin, các nguyên tố vi lượng. Loại TPCN này có tác dụng bổ sung các vitamin, khoáng chất thiếu hụt cho cơ thể khi cơ thể không được cung cấp đủ các chất này từ nguồn thực phẩm tự nhiên hàng ngày hoặc khi cơ thể suy nhược, hấp thu kém.
Lợi ích của thực phẩm chức năng đối với sức khỏe
Không phải ngẫu nhiên TPCN được sử dụng rất phổ biến. Để được ưa chuộng như ngày hôm nay, các loại TPCN đã được chứng minh có các công dụng vượt trội đối với sức khỏe như sau:
Thực phẩm chức năng giúp ngăn ngừa thiếu hụt dinh dưỡng
TPCN giúp bổ sung nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh và cả chất xơ. Chính vì vậy việc kết hợp hế độ ăn uống đa dạng thực phẩm và bổ sung TPCN sẽ đảm bảo bạn nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể giúp phòng tránh thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Ngày nay cùng với sự ra đời và sử dụng rộng rãi của TPCN đã giúp tỷ lệ thiếu hụt chất dinh dưỡng giảm đáng kể. Sử dụng TPCN thường xuyên giúp chúng ta nâng cao sức khỏe về hạn chế các bệnh như: Suy dinh dưỡng, thiếu máu thiếu sắt,…
Thực phẩm chức năng giúp ngăn ngừa bệnh tật
TPCN cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể giúp xây dựng hàng rào bảo vệ chống lại bệnh tật. Ví dụ TPCN giàu chất chống oxy hóa có tác dụng trung hòa các hợp chất có hại được gọi là các gốc tự do. Từ đó giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và một số bệnh mãn tính như các bệnh tim mạch, ung thư và tiểu đường.
Trong TPCN chứa nhiều axit béo omega-3 giúp giảm viêm, tăng cường chức năng não và tăng cường sức khỏe của tim.
Thực phẩm chức năng thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ
Một số TPCN giúp cung cấp các chất dinh dưỡng rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ như giúp bổ sung vitamin B như axit folic, rất cần thiết cho sức khỏe của thai nhi.
Đối với bà mẹ đang mang thai, nồng độ axit folic thấp có thể làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh gây ảnh hưởng đến não, tủy sống hoặc cột sống. Các nhà khoa học đã ước tính rằng việc sử dụng TPCN trong quá trình mang thai giúp tăng lượng tiêu thụ axit folic giúp giảm tỷ lệ dị tật ống thần kinh xuống khoảng từ 50% – 70%.
Sử dụng thực phẩm chức năng như thế nào để đạt hiệu quả cao
Để sử dụng TPCN đạt hiệu quả cao nhất, chúng ta có thể áp dụng những cách sau:
Bổ sung thực phẩm chức năng thông thường
Các TPCN thông thường bao gồm thực phẩm nguyên chất giàu dinh dưỡng như trái cây, rau, ngũ cốc và các loại đậu. Những thực phẩm này được bổ sung trong bữa ăn hàng ngày không chỉ cung cấp cho cơ thể bạn các vitamin và khoáng chất cần thiết mà còn hỗ trợ nâng cao sức khỏe tổng thể.
Bổ sung thực phẩm chức năng tăng cường
Nếu cơ thể của bạn đang thiếu một dưỡng chất nào đó thì việc bổ sung TPCN tăng cường là điều cần thiết. Loại TPCN này giúp lấp đầy khoảng trống trong chế độ ăn uống của bạn để ngăn ngừa sự thiếu hụt chất dinh dưỡng, giúp tăng cường sức khỏe bằng cách tăng cường hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng như các loại vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất béo có lợi cho tim hoặc men vi sinh.
Bổ sung vào chế độ ăn uống của bạn bằng nhiều loại TPCN có thể giúp đảm bảo bạn nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết và bảo vệ khỏi sự thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về thực phẩm chức năng là gì và vai trò chủ yếu đối với cơ thể? Mong rằng bài viết đã mang đến cho các bạn những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về TPCN để sử dụng hiệu quả nhất.
