Tam thất, một loại thảo dược có nguồn gốc từ Đông Á, đã lâu nay được biết đến với những lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc. Từ việc tăng cường hệ miễn dịch cho đến giảm căng thẳng và cải thiện tình trạng tim mạch, tam thất đã tỏ ra là một nguồn dưỡng chất vàng trong thế giới của y học thảo dược. Trong bối cảnh ngày càng nhiều người quan tâm đến cách duy trì sức khỏe tự nhiên, hãy cùng khám phá những lợi ích đặc biệt mà tam thất và các sản phẩm gia công thực phẩm chức năng từ tam thất mang lại cho sức khỏe của chúng ta.
Tìm hiểu chung về Tam thất?
Tam thất (Panax notoginseng) một kho báu thảo dược từ Trung Quốc, đã vượt qua thời gian với hơn 3000 năm lịch sử sử dụng. Trong sách TCM ( y học cổ truyền Trung Quốc) cổ điển “Bổ trung dược liệu”, có viết: Nhân sâm bổ khí là tốt nhất, tam thất bổ huyết là tốt nhất, vị và tác dụng bằng nhau, thậm chí quý báu hơn trong hệ thống thảo dược Trung Quốc.
Tam thất, còn được biết đến với tên là notoginseng, là rễ phơi khô của cây Tam thất. Vì có cấu trúc khá cứng, Tam thất thường được xay thành bột để tối ưu việc hấp thụ. Cơ thể con người có khả năng hấp thụ hoạt chất từ bột tam thất hiệu quả hơn, do đó, tác dụng của bột Tam thất đạt hiệu suất tốt hơn. Bột này có thể được dùng sống hoặc nấu chín để tận hưởng toàn bộ sức mạnh của nó.
Tam thất có vị ngọt, hơi đắng, tính ấm, không độc. Theo truyền thống, nó thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng chảy máu khác nhau và từng được coi là “thần dược chữa lành vết thương” trong y học truyền thống. Các nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh rằng tam thất chứa các thành phần như saponin notoginseng, polysacarit notoginseng, ginsenosides và polyacetylen chống ung thư, cùng với nhiều hoạt chất khác, đóng vai trò quan trọng trong việc phòng và điều trị nhiều bệnh khác nhau.
Hiệu quả và chức năng của bột Tam Thất
Thúc đẩy tuần hoàn máu, cầm máu, bổ máu
Saponin Panax notoginseng – một thành phần quý có trong Tam thất, đang nổi lên với khả năng đa dạng hóa tác động lên hệ thống tuần hoàn máu. Khả năng làm giãn mạch, cải thiện lưu thông, và làm giảm độ nhớt của máu là những khả năng mà saponin này mang lại, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tuần hoàn máu trong cơ thể.
Không chỉ có vậy, thành phần hiệu quả khác trong Tam thất là dencichine còn góp phần đáng kể vào việc duy trì một hệ thống cầm máu khỏi sự bất ổn. Dencichine đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích quá trình kết tập và biến dạng tiểu cầu, giải phóng ADP (Adenosine diphosphate) và yếu tố tiểu cầu III cần thiết. Nhờ vào các tác nhân này, tam thất có thể rút ngắn đáng kể thời gian chảy máu và đông máu, đồng thời đảm bảo hiệu suất cầm máu được cải thiện.
Tác động của sản phẩm gia công TPCN tam thất không chỉ dừng lại ở việc thúc đẩy sự lưu thông mà còn mở ra một khía cạnh mới về việc hỗ trợ quá trình hình thành tế bào máu. Thành phần trong tam thất có khả năng kích thích sự phân chia và phát triển của các loại tế bào máu, thúc đẩy việc sinh sôi và phóng thích tế bào tủy xương. Kết quả là việc tăng cường số lượng và hoạt tính của hồng cầu tủy xương, từ đó tạo ra một cơ chế hoạt động mạnh mẽ hơn trong việc cải thiện chức năng tạo máu và bổ máu cho cơ thể.
Từ khả năng thúc đẩy tuần hoàn máu, cầm máu đến việc hỗ trợ quá trình tạo tế bào máu, tam thất thực sự đem lại sự cân bằng và tối ưu cho hệ thống tuần hoàn và sức khỏe tổng thể của cơ thể.
Bảo vệ hệ thống tim mạch và mạch máu não
Sự bảo vệ tim mạch và sức khỏe não của tam thất, là một khía cạnh quan trọng trong những ảnh hưởng tốt đến sức khỏe toàn diện mà loại thảo dược này mang lại.
Saponin Panax notoginseng có khả năng hỗ trợ ngăn ngừa rối loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim và nhồi máu cơ tim. Tổng số flavonoid có trong tam thất có khả năng giảm mức tiêu thụ oxy của cơ tim, cải thiện quá trình chuyển hóa oxy của cơ tim và ngăn chặn quá trình oxi hóa lipid của cơ tim. Đặc biệt, saponin Panax notoginseng có khả năng bảo vệ chức năng tim trong giai đoạn bù của tình trạng mất máu nặng.
Cũng không thể bỏ qua khả năng bảo vệ tế bào não của tam thất trong tình trạng thiếu máu não cấp tính và sự thiếu oxy. Tam thất giúp duy trì sự ổn định của màng tế bào thần kinh và màng mạch máu trong mô não bị thiếu máu cục bộ. Điều này đồng thời giúp cơ thể chống lại gia tăng huyết áp và co thắt của các động mạch vành, một hiện tượng thường gặp trong các vấn đề tim mạch.
Với tất cả những ảnh hưởng này, tam thất không sai khi được gọi là “người dọn dẹp mạch máu”. Từ việc phòng ngừa đến điều trị, gia công thực phẩm chức năng tam thất có vai trò rất quan trọng trong các bệnh liên quan đến tim mạch vành, não như đau thắt ngực, rối loạn nhịp tim, huyết khối não và xuất huyết não.
Khả năng chống khối u
Một trong những ảnh hưởng đáng chú ý của Tam thất liên quan đến khả năng chống khối u. Thảo dược này chứa hai hợp chất quan trọng là Panax notoginsenoside Rh1 và polyacetylene, có khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Cụ thể, chúng có khả năng ức chế sự phát triển không kiểm soát của tế bào ung thư, giúp ngăn chặn quá trình tạo nên khối u.
Ngoài ra, thành phần polysacarit trong Panax notoginseng cũng đóng góp vào khả năng chống khối u. Polysacarit này có khả năng kích thích chức năng của đại thực bào, một loại tế bào cần thiết cho hệ thống miễn dịch. Bằng cách kích thích và tăng cường hoạt động của đại thực bào, chiết xuất Tam thất giúp cơ thể chống lại sự phát triển của khối u một cách hiệu quả.
Tổng cộng, khả năng chống khối u của Tam thất đến từ việc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư thông qua các hợp chất như Panax notoginsenoside Rh1 và polyacetylene, cũng như khả năng kích thích hoạt động của đại thực bào nhờ vào thành phần polisaccarit.
Tác động bảo vệ chức năng gan
Có một loạt tác động của Tam thất đối với việc bảo vệ chức năng gan một cách hiệu quả. Sự hiện diện của saponin Panax notoginseng trong thảo dược này đã được liên kết với những lợi ích quan trọng cho gan.
Trước hết, gia công TPCN Tam thất có khả năng ngăn ngừa xơ gan và các tình trạng viêm nhiễm do thiếu máu cục bộ tại gan. Điều này có nghĩa là nó giúp duy trì cấu trúc và chức năng bình thường của gan, ngăn chặn sự biến đổi xơ hóa có thể ảnh hưởng đến hoạt động gan.
Không chỉ vậy, Notoginseng còn có khả năng bảo vệ gan khỏi tác động có hại của các hóa chất, như rượu và các chất độc tố khác. Thật vậy, nó tạo ra một loại vật liệu “bảo vệ” để giảm thiểu sự tổn thương gan gây ra bởi những tác nhân này.
Thêm vào đó, Tam thất còn có tác dụng thúc đẩy sự phát triển của tế bào gan. Điều này có thể đồng nghĩa với việc tạo ra nhiều tế bào gan mới hơn và cải thiện khả năng tự phục hồi của gan.
Tóm lại, Tam thất đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sự hoạt động chức năng của gan thông qua việc ngăn ngừa xơ gan, bảo vệ khỏi tác động hóa chất và thúc đẩy sự phát triển tế bào gan.
Tác động làm dịu hệ thần kinh
Notoginseng mang lại những tác động dịu nhẹ và làm dịu cho hệ thần kinh của chúng ta, giúp cải thiện tình trạng tổng thể của sức khỏe. Một thành phần quan trọng trong Tam thất là panax notoginseng glycol glycosides, chất này có khả năng ức chế hoạt động của hệ thần kinh trung ương – một phần quan trọng của hệ thần kinh điều khiển toàn bộ cơ thể.
Sự tác động làm dịu này giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi và cải thiện tình trạng giấc ngủ. Nếu bạn thường xuyên gặp vấn đề về chóng mặt hoặc ù tai, panax notoginseng glycol glycosides cũng có khả năng giảm các triệu chứng này.
Hơn nữa, panax notoginseng glycol glycosides còn mang trong mình tác dụng chống viêm và giảm đau. Điều này có thể giúp giảm tình trạng viêm nhiễm và đau đớn trong cơ thể của bạn.
Tóm lại, Tam thất là một nguồn tài nguyên quý giá trong việc làm dịu hệ thần kinh, giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ, giảm triệu chứng chóng mặt và ù tai, cùng với tác dụng chống viêm và giảm đau.
Điều hòa đường huyết hai chiều
Trong các sản phẩm gia công TPCN từ củ Tam thất, chúng ta đã tìm thấy một chất quan trọng mang tên Ginsenoside Rg1, có khả năng đáng kể trong việc điều chỉnh mức đường trong máu. Nhưng điều thú vị là tác động của Rg1 lên đường huyết phụ thuộc vào tình trạng cơ thể và mức độ đường trong máu ban đầu. Điều này có nghĩa là Rg1 có khả năng tăng hoặc giảm mức đường trong máu, mang đến một sự điều hòa đa chiều cho quá trình chuyển hoá đường huyết.
Tại sao điều này lại quan trọng? Bởi vì sự ổn định đường huyết là yếu tố quan trọng trong sức khỏe toàn diện. Khi đường huyết tăng cao quá mức hoặc giảm xuống quá thấp, có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho cơ thể. Nhưng với sự hiện diện của Ginsenoside Rg1, chúng ta có thể đạt được một sự cân bằng tối ưu trong việc điều chỉnh đường huyết.
Điều quan trọng là Rg1 không chỉ đơn thuần làm tăng hoặc giảm mức đường trong máu, mà còn có khả năng điều chỉnh theo nhu cầu của cơ thể. Điều này có nghĩa là nếu mức đường trong máu quá cao, Rg1 có thể giúp giảm nó xuống mức an toàn. Ngược lại, nếu mức đường trong máu quá thấp, Rg1 có thể giúp tăng nó lên mức cần thiết. Điều này tạo ra một sự điều hòa linh hoạt và đa chiều, đảm bảo rằng đường huyết được duy trì trong khoảng an toàn và ổn định.
Với khám phá mới này về sự tác động của Ginsenoside Rg1 trong Tam thất, chúng ta có thêm một công cụ tiềm năng để hỗ trợ điều chỉnh đường huyết. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng công dụng cụ thể của Rg1 phụ thuộc vào tình trạng cơ thể và mức độ đường trong máu ban đầu. Do đó, việc lắng nghe lời tư vấn của các chuyên gia y tế là quan trọng để đảm bảo sử dụng Rg1 một cách an toàn và hiệu quả trong việc duy trì sức khỏe đường huyết.
Tăng cường hệ miễn dịch
Trong Tam thất, có một thành phần quan trọng gọi là Panax notoginseng polysaccharide. Điều đặc biệt ở chất này là khả năng thúc đẩy hoạt động của đại thực bào – những người lính trung thành của hệ miễn dịch. Điều này có nghĩa là hệ miễn dịch của bạn sẽ hoạt động tốt hơn trong việc phát hiện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh.
Hơn nữa, tổng số saponin trong Tam thất cũng có khả năng tăng tổng số lượng tế bào bạch cầu – những chiến binh bảo vệ cơ thể, và tỷ lệ tế bào lympho trong máu. Điều này làm tăng khả năng hệ miễn dịch phản ứng với các tác nhân gây bệnh và duy trì sự cân bằng trong cơ thể.
Bên cạnh đó, gia công thực phẩm chức năng Tam thất còn giúp tăng sản xuất kháng thể dịch thể, một loại kháng thể đặc biệt có khả năng tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Điều này đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện chức năng miễn dịch, giúp cơ thể bạn tự vệ hiệu quả hơn trước các mối nguy hiểm từ môi trường.
Tóm lại, Notoginseng có khả năng tăng cường hệ miễn dịch thông qua việc thúc đẩy hoạt động của đại thực bào, tăng tổng số lượng tế bào bạch cầu và tỷ lệ tế bào lympho, cùng với việc tăng sản xuất kháng thể dịch thể.
Chống lại quá trình lão hóa
Trong Tam thất, có một chất quan trọng được gọi là Saponin Panax notoginseng (PNS). Chất này có khả năng loại bỏ các gốc tự do superoxide anion (O2), những tác nhân gây hại gây ra quá trình oxy hóa và lão hóa trong cơ thể.
Ngoài ra, các saponin như Rb1 notoginseng còn có tác dụng chống peroxy hóa lipid, có nghĩa là chúng ngăn chặn quá trình oxy hóa của các chất béo trong tế bào. Đồng thời, chúng cũng ức chế sự hình thành LPO – một loại chất gây hại trong quá trình lão hóa. Bằng cách tăng cường hoạt động của SOD, một loại enzyme chống oxy hóa tự nhiên của cơ thể, notoginseng giúp giảm lượng LPO và làm chậm quá trình lão hóa.
Vì vậy, Notoginseng có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi quá trình lão hóa bằng cách ngăn chặn sự hình thành và tác động của các tác nhân gây hại.
