Ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, thường xảy ra hiện tượng bốc hỏa ở cơ thể. Khi đó, tình trạng của cơ thể trở nên tồi tệ. Có một số phương pháp tự nhiên có thể khá hữu ích.
Bài viết này thảo luận về các biện pháp tự nhiên nhằm làm giảm các cơn bốc hỏa và có thể giúp bạn kiểm soát triệu chứng mãn kinh này. Mời bạn đọc theo dõi qua bài viết dưới đây.
Tổng quan về triệu chứng bốc hỏa
Bốc hỏa là gì?
Bốc hỏa là hiện tượng da nóng bừng lên nhanh chóng, kéo dài từ 30 giây đến năm phút và có thể gây đổ mồ hôi đột ngột, nhịp tim tăng, mặt và cổ đỏ bừng. Da của bạn có thể đỏ lên, như thể bạn đang đỏ mặt, cùng với đó là tình trạng chảy mồ hôi nhiều. Nếu bạn mất quá nhiều thân nhiệt, bạn có thể cảm thấy ớn lạnh sau đó. Những cơn bốc hỏa xảy ra vào ban đêm có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn.
Tuy nhiên, ngày nay, đã có một số dạng gia công thực phẩm chức năng hỗ trợ cho các cơn bốc hỏa khó chịu, ví dụ như isoflavone trong mầm đậu nành.
Triệu chứng của bốc hỏa là gì?
Các triệu chứng có thể gặp phải trong cơn bốc hỏa, bao gồm:
- Cảm giác ấm áp đột ngột lan tỏa khắp ngực, cổ và mặt.
- Da đỏ bừng hoặc đỏ lốm đốm.
- Tim đập loạn nhịp.
- Đổ mồ hôi, chủ yếu ở phần thân trên của bạn.
- Ớn lạnh khi cơn bốc hỏa bùng lên.
- Cảm giác lo lắng.
Tần suất và cường độ của các cơn nóng bừng khác nhau giữa những người phụ nữ. Một cơn có thể kéo dài một hoặc hai phút – hoặc dài nhất là 5 phút.
Các cơn bốc hỏa có thể nhẹ hoặc dữ dội đến mức làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày. Chúng có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày hay đêm. Những cơn nóng bừng vào ban đêm (đổ mồ hôi ban đêm) có thể đánh thức bạn khỏi giấc ngủ và có thể gây gián đoạn giấc ngủ trong thời gian dài.
Trung bình khoảng 2 trong 10 phụ nữ không bao giờ bị bốc hỏa. Những người khác có những cơn bốc hỏa chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn. Vẫn còn những người khác có thể kéo dài trong 11 năm hoặc hơn. Tuy nhiên, trung bình phụ nữ bị bốc hỏa hoặc đổ mồ hôi ban đêm trong khoảng 7 năm.
Nguyên nhân của cơn bốc hỏa
Chưa rõ nguyên nhân chính xác của tình trạng bốc hỏa này tới từ đâu, nhưng có lẽ chúng liên quan đến việc giảm nồng độ estrogen và thay đổi vùng não kiểm soát nhiệt độ cơ thể. Khi những cơn bốc hỏa xảy ra, các mạch máu gần bề mặt da mở rộng để làm mát cơ thể, khiến bạn toát mồ hôi. Một số phụ nữ cũng có nhịp tim nhanh hoặc ớn lạnh.
Các cơn bốc hỏa thường xảy ra nhất do thay đổi nồng độ hormone trước, trong và sau thời kỳ mãn kinh. Nhưng hầu hết các nghiên cứu đều cho rằng bốc hỏa xảy ra khi nồng độ estrogen giảm khiến bộ điều nhiệt của cơ thể (vùng dưới đồi) trở nên nhạy cảm hơn với những thay đổi nhỏ về nhiệt độ cơ thể. Khi vùng dưới đồi cho rằng cơ thể bạn quá ấm, nó sẽ bắt đầu một chuỗi các sự kiện – bốc hỏa – để hạ nhiệt cho bạn.
Hiếm khi, các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm không phải do mãn kinh gây ra. Các nguyên nhân tiềm ẩn khác bao gồm tác dụng phụ của thuốc, các vấn đề về tuyến giáp, một số bệnh ung thư và tác dụng phụ của điều trị ung thư.
Các yếu tố rủi ro
Không phải tất cả phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh đều có những cơn bốc hỏa. Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ của bạn bao gồm:
- Hút thuốc: Phụ nữ hút thuốc dễ bị bốc hỏa hơn.
- Béo phì: Chỉ số khối cơ thể (BMI) cao có liên quan đến tần suất bốc hỏa cao hơn.
- Phụ nữ da đen được báo cáo có nhiều cơn bốc hỏa trong thời kỳ mãn kinh hơn phụ nữ thuộc các chủng tộc khác.
Trên thực tế, bốc hỏa là triệu chứng phổ biến nhất của quá trình chuyển đổi mãn kinh.
Những biện pháp tự nhiên đẩy lùi chứng bốc hỏa
Tự chăm sóc bản thân
Nếu cơn bốc hỏa của bạn nhẹ, hãy thử kiểm soát chúng bằng những thay đổi trong lối sống sau:
Giữ cơ thể mát mẻ
Có một số cách giúp chấm dứt cơn bốc hỏa nhanh chóng và giữ cho cơ thể bạn mát mẻ vào ban ngày và ban đêm, chẳng hạn như:
- Mặc quần áo từ vải sợi tự nhiên (bông, lụa và vải lanh) thay vì vật liệu tổng hợp (polyester, rayon và nylon).
- Mang theo một chiếc quạt cầm tay để sử dụng khi cơn nóng bừng lên.
- Sử dụng nước lạnh và khăn làm mát được thiết kế để làm mát gáy nhanh chóng.
- Hạ nhiệt độ trong phòng ngủ của bạn vào ban đêm.
- Uống một ít nước lạnh trước khi đi ngủ.
- Sử dụng gối chứa nước hoặc các vật liệu hỗ trợ làm mát và ban đêm.
- Điều quan trọng nhất là phải giữ bình tĩnh.
Tránh những yếu tố kích thích
Đối với một số người, một số loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể gây ra các cơn nóng bừng hoặc làm cho chúng trở nên tồi tệ hơn.
- Tránh uống rượu, caffeine và thức ăn cay bởi vì những thứ này có thể làm cho các triệu chứng mãn kinh trở nên tồi tệ hơn.
- Kiểm tra lại liều thuốc cẩn thận và tham khảo rõ ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Một số loại thuốc cao huyết áp và cholesterol được biết là gây ra các cơn bốc hỏa.
Nếu các cơn bốc hỏa có vẻ trầm trọng hơn, hãy loại bỏ những yếu tố bạn cho rằng có thể là nguyên nhân và quan sát xem liệu cơn bốc hỏa có dịu đi không.
Thực hành các liệu pháp tâm – thân
Mặc dù chưa có bằng chứng thuyết phục, nhưng một số phụ nữ cảm thấy nhẹ nhõm hơn nhờ các liệu pháp chăm sóc cơ thể và tâm trí. Ví dụ như thiền, thở chậm, sâu; quản lý căng thẳng…
Ngay cả khi những cách tiếp cận này không giúp ích cho những cơn bốc hỏa của bạn, chúng vẫn có thể mang lại những lợi ích khác, chẳng hạn như giảm bớt chứng rối loạn giấc ngủ có xu hướng xảy ra khi mãn kinh.
Các liệu pháp thay thế
Ngày nay, nhiều phụ nữ đã chuyển sang dùng các biện pháp thay thế, bao gồm các kỹ thuật về tâm trí và cơ thể cũng như các chất bổ sung chế độ ăn uống để giúp kiềm chế các cơn bốc hỏa. Vẫn còn thiếu các nghiên cứu lớn được thiết kế tốt về các biện pháp sức khỏe bổ sung cho các cơn bốc hỏa, nhưng một số nghiên cứu nhỏ vẫn đang được tiến hành.
Châm cứu
Châm cứu là một phương pháp điều trị trong đó các bác sĩ sẽ sử dụng kim rất mỏng để kích thích các điểm cụ thể trên cơ thể.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng châm cứu có thể là một cách hiệu quả để điều trị các cơn bốc hỏa. Trong đó, một nghiên cứu cho thấy châm cứu làm giảm các cơn bốc hỏa tới 36,7%. Và một đánh giá tổng quát của 12 nghiên cứu vào năm 2017 đã kết luận rằng châm cứu giúp cải thiện các cơn bốc hỏa trong thời kỳ mãn kinh hơn so với việc không điều trị. Tuy nhiên, các nghiên cứu vẫn còn ở quy mô nhỏ, chưa đủ rộng và không phải lúc nào thiết kế nghiên cứu cũng rốt để cho ra kết quả cụ thể và chính xác hơn. Vì vậy, cần nhiều nghiên cứu hơn.
Thiền chánh niệm
Rèn luyện chánh niệm là một loại bài tập được sử dụng để giúp mọi người chú ý đến cảm xúc và trải nghiệm thể chất của họ nhằm mục đích kiểm soát tốt hơn các suy nghĩ. Cần nhiều nghiên cứu hơn để biết liệu chánh niệm có thể giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa hay không. Tuy nhiên, có một số bằng chứng cho thấy việc thực hành liệu pháp này có thể cải thiện các triệu chứng lo âu và trầm cảm cũng như chất lượng giấc ngủ sau khi mãn kinh.
Châm cứu
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng châm cứu có thể làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác lại cho kết quả ngược lại. Nhiều nghiên cứu cho thấy sự cải thiện ở cả nhóm tích cực và nhóm đối chứng, nhưng không có sự khác biệt giữa hai nhóm.
Bổ sung trong chế độ ăn uống
Mọi người thường cho rằng các sản phẩm “tự nhiên” không gây hại. Tuy nhiên, tất cả các chất bổ sung có thể có tác dụng phụ tiềm ẩn và các chất bổ sung cũng có thể tương tác với các loại thuốc bạn đang dùng cho các trường hợp bệnh lý khác. Luôn hỏi tư vấn của bác sĩ khi sử dụng bất kỳ loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Bổ sung chế độ ăn uống thường được xem xét cho các triệu chứng mãn kinh bao gồm:
Sử dụng thực phẩm từ đậu nành
Thực phẩm từ đậu nành (hạt đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ và đậu nành lên men tempeh) là nguồn cung cấp phytoestrogen tốt. Bên cạnh đó, việc gia công TPCN mầm đậu nành cũng chính là nguồn cung cấp dồi dào isoflavone – tương tự như hormone estrogen. Các hợp chất giống như estrogen được tìm thấy trong thực vật có cấu trúc tương tự như hormone estrogen. Phytoestrogen có thể hoạt động trong cơ thể giống như một dạng estrogen yếu, vì vậy về lý thuyết, có thể làm giảm các cơn bốc hỏa.
Phụ nữ châu Á, những người tiêu thụ đậu nành thường xuyên, ít có khả năng bị bốc hỏa và các triệu chứng mãn kinh khác hơn so với phụ nữ ở các nơi khác trên thế giới.
Black Cohosh
Một phương thuốc thảo dược có đặc tính giống như estrogen, black cohosh được cho là có tác dụng làm giảm các triệu chứng bốc hỏa.
Nó có thể hoạt động khi được sử dụng trong một công thức sản phẩm gia công thực phẩm chức năng cụ thể (Remifemin, Phytopharma/Liệu pháp Enzyme). Tuy nhiên, nhưng một đánh giá năm 2012 về 16 nghiên cứu đã kết luận rằng không có sự khác biệt đáng kể giữa black cohosh và giả dược về tần suất các cơn bốc hỏa và không có đủ bằng chứng để hỗ trợ sử dụng black cohosh cho các triệu chứng mãn kinh.
Cỏ ba lá đỏ
Cỏ ba lá đỏ là một loại câu trong họ đậu, và chứa isoflavone – chất có cấu trúc tương tự như estrogen. Gia công TPCN chất chiết xuất từ cỏ ba lá đỏ được khuyến khích để làm giảm các cơn bốc hỏa và các triệu chứng mãn kinh khác.
Một phân tích của tám thử nghiệm lâm sàng cho thấy những người dùng cỏ ba lá đỏ ít bị bốc hỏa hơn so với những người dùng giả dược. Và một đánh giá năm 2016 đã kết luận rằng dùng cỏ ba lá đỏ có thể làm giảm tần suất các cơn bốc hỏa, đặc biệt là ở phụ nữ bị các cơn bốc hỏa nghiêm trọng, nhưng cần có thêm các thử nghiệm lâm sàng để xác nhận những phát hiện này.
Một số lưu ý khi sử dụng các biện pháp tự nhiên cho chứng bốc hỏa
Hãy luôn nhớ rằng tự nhiên không có nghĩa là an toàn nhất. Nhiều loại thảo dược, thực vật và thực phẩm bổ sung có thể tương tác với thuốc hoặc, có tác động tiêu cực đến tình trạng bệnh lý hiện tại của người dùng. Mỗi phương pháp điều trị đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng của nó. Vì vậy, các phương pháp tự nhiên không phải là không có rủi ro. Và bạn được quyền lựa chọn các phương pháp điều trị tốt hơn để giữ cho bạn an toàn và khỏe mạnh.
Trước khi quyết định sử dụng các biện pháp thay thế và bổ sung cho các cơn bốc hỏa, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nhằm hạn chế trường hợp xảy ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Thời kỳ mãn kinh mang lại một số tác động khó chịu, bao gồm cả những cơn bốc hỏa. Các biện pháp tự nhiên cho các cơn bốc hỏa có thể giúp giảm các triệu chứng và điều quan trọng là phải sử dụng chúng một cách an toàn. Một số chất bổ sung có thể ảnh hưởng đến thuốc theo toa hoặc gây ra vấn đề nếu bạn có các tình trạng sức khỏe khác, vì vậy hãy nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trước khi bắt đầu sử dụng bất kỳ sản phẩm gia công thực phẩm bổ sung hoặc phương thuốc thảo dược mới nào.
Các biện pháp tự nhiên có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của các cơn bốc hỏa. Đầu tiên, điều quan trọng là phải thực hiện các bước để tránh các yếu tố gây ra tình trạng bốc hỏa và đảm bảo giữ cơ thể luôn mát mẻ bất cứ khi nào có thể. Bên cạnh đó có thể kết hợp sử dụng các sản phẩm từ đậu nành, uống cohosh đen hoặc cỏ ba lá đỏ. Những loại cây này có chứa các hợp chất giống như estrogen, có thể giúp giảm các cơn bốc hỏa. Một số người cũng thành công với phương pháp châm cứu và cơ thể. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bạn thử bất kỳ biện pháp tự nhiên nào.
